W
ramach wstępu pozwolę sobie zdefiniować heteronormatywność:
jest to system
norm
obowiązkowego heteroseksualizmu oraz narzucany, tworzony przez ten
system społeczny
zespół ról i wzorców,
według którego każdy mężczyzna i każda kobieta ma się
zachowywać. Heteronormatywność odnosi się do dychotomii płci –
kobiety i mężczyzny i obowiązkowych, heteroseksualnych związków
między nimi. Jakiekolwiek odstępstwa od przyjętych wzorów
męskości / kobiecości skutkują przywołaniem do porządku osoby
przekraczającej normę, gdyż system wymaga podporządkowania się
narzucanym rolom płciowym i seksualnym, charakterystycznym i
obowiązującym osobno dla kobiet i mężczyzn. (po
więcej informacji odsyłam tu
http://rownosc.info/rownosc.php/dictionary/item/id/425
)
Heteronorma
zakłada, że wszyscy są heteroseksualni oraz narzuca płciom
określony sposób bycia, wyglądu a nawet odczuwania. Na przykładzie
bohatera serialu Mad
Men
chciałabym zbadać, jak została przedstawiona postać homoseksualna
w heteroseksualnym i heteronormatywnym otoczeniu. W nawiasach podaję,
w której minucie odcinka umiejscowiona jest przytaczana przeze mnie
scena.
Wybrany
przeze mnie bohater to Salvatore
Romano. Kategorie
jakie są przydatne do opisu tej postaci:
- płeć
- orientacja seksualna
- narodowość
- zawód
Salvatore
jest więc mężczyzną koło trzydziestki, homoseksualistą
ukrywającym swoją orientację przed innymi, ale także odrzucającym
ten fakt w swojej świadomości. Jest Włochem, co wpływa na to, jak
jest odbierany przez otoczenie, ale też pozwala mu zasłonić
homoseksualizm przybraniem pozy macho. Salvatore jest wreszcie
dyrektorem artystycznym w agencji reklamowej, zajmuje się tworzeniem
ilustracji według pomysłów pracowników tzw. kreatywnych. Wykonuje
zawód artystyczny, który w społeczeństwie patriarchalnym uchodzi
przecież za "niemęski", ponieważ kojarzony jest z
wrażliwością czy zmysłem estetycznym.
W
pierwszym odcinku serialu poznajemy Sala, gdy przynosi do biura Dona
Drapera swój szkic do reklamy papierosów Lucky Strike (12:10). Na
rysunku figuruje postać mężczyzny z nagim torsem. Warto zauważyć
jak Salvatore opowiada o swoim modelu- zwraca uwagę na jego wygląd,
wodzi dłonią po rysunku. Dobór tematu, jakim jest nagi mężczyzna,
świadczy o tym, że według Sala nagi mężczyzna jest widokiem
pociągającym, takim, który mógłby sprzedać produkt. Don zwraca
mu uwagę, że atrakcyjniejsza dla klienta firmy i dla osób
kupujących produkt byłaby dziewczyna w bikini.
Chwilę
później Salvatore wygłasza kwestie na temat reklamy, w kontekście
przywołanej koncepcji Freuda o nieuświadomionych pragnieniach: mamy
uwierzyć, że ludzie żyją kierując się pewnymi zasadami, a
sekretnie myślą o czymś zupełnie innym? To idiotyczne. (14:17)
Scena ta wydała mi się trochę komiczna a trochę tragiczna,
ponieważ kwestię tę wygłasza właśnie bohater, który tłumi
swoją seksualność, nie tylko na zewnątrz, ale sam przed sobą nie
chce się przyznać do homoseksualizmu. Widać to zwłaszcza w
późniejszych odcinkach, kiedy staje przed koniecznością
skonfrontowania się z innymi homoseksualistami- jaką walkę toczy
ze sobą, aby odeprzeć ich zaloty.
Salvatore
zachowuje się ostentacyjnie heteronormatywnie- prezentuje
seksistowskie podejście do kobiet, próbuje się pokazać jako
mężczyzna- zdobywca. Zaobserwować można tę strategię choćby w
scenie w knajpie na wieczorze kawalerskim: mężczyźni
piją drinki i przyglądają się kobietom. Pete pyta Salvatore czy
ma dziewczynę, ten odpowiada wymijająco: Daj spokój,
jestem Włochem. (36:49)
Narodowość ma tu być dodatkowym, poza płcią, potwierdzeniem
heteronormy.
Jako
macho wypada on w moim odczuciu trochę nienaturalnie, choć
przyznam, że jak oglądałam serial pierwszy raz i nie skupiałam
się tam bardzo na tej postaci, nie zorientowałam się, że jest
gejem. W jego zachowaniu widoczna jest delikatność, coś co go
różni od pozostałych bohaterów, ma pewną manierę w gestach,
mimice i sposobie mówienia- cechy, które stereotypowo kojarzone są
z homoseksualistami, zdradza się też w inny sposób ze swoimi
preferencjami seksualnymi- gdy jedna z kobiet na wieczorze
kawalerskim mówi o atmosferze w lokalu: Kocham to miejsce, jest
gorąco, głośno i pełno mężczyzn Salvatore
odpowiada: Wiem co masz na myśli
i rozgląda się równie zachwycony (37:15). Czy w scenie z
późniejszego odcinka, kiedy [UWAGA SPOILER!] Salvatore ma już żonę
i żeby przedstawić jej, czym się zajmuje obecnie w pracy, odgrywa
dla niej piosenkę Bye, bye birdy,
wcielając się w kobiecą rolę z widoczną przyjemnością ale też
umiejętnie naśladując zalotne kobiece ruchy i spojrzenia.
W związku z powyższymi ustaleniami, moje pytania do grupy brzmią:
Jakie inne postaci homoseksualistów znacie z filmów i książek?
W jakie cechy autorzy dzieł ubierają postaci homoseksualistów?
Czy zauważacie pewne cechy powtarzające się?
