Co to ta męskość...

A to ciekawa definicja męskości wg. Słownika Encyklopedycznego Miłość i Seks" Starowicza, dostępna także w internecie. Wystarczy przeczytać i wszystko jasne:)

Męskość, zespół cech biologicznych i psychicznych charakterystycznych dla płci męskiej. Są to: skłonność do dominacji, egocentryzmu, agresywności, przewaga wewnętrznego systemu kontroli, konserwatyzm.

Męskość jest uwarunkowana czynnikami genetycznymi, prenatalnymi, fizycznymi, rodzinnymi, rówieśniczymi, kulturowymi i psychicznymi.

W kulturze Zachodu wyróżnia się następujące typy męskości: Tristana(odważny, honorowy, monogamiczny, szlachetny, wierny, uwikłany w sprzeczności między namiętnością a poczuciem lojalności i obowiązku);Casanovy (uwodzicielski, zafascynowany kobiecością, znający kobiety będące sensem jego życia); Don Kichota (nieśmiały, idealizujący kobiety);Narcyza (zakochany w sobie i oczekujący podziwu od kobiet).

Hasło opracowano na podstawie „Słownika Encyklopedycznego Miłość i Seks” Wydawnictwa Europa. Autor - Lew Starowicz. ISBN 83-87977-17-9. Rok wydania 1999.

Androgynia psychologiczna

Albowiem dawniej nasza natura nie była taka jak teraz, lecz inna. Bo naprzód trzy były płcie u ludzi, a nie, jak teraz, dwie: męska i żeńska. Była jeszcze i trzecia prócz tego: pewien zlepek z jednej i drugiej (...). Imię jej i postać złożone były z obu pierwiastków: męskiego i żeńskiego (...).

Platon 

Tak zaczyna się artykuł Sylwii Kluczyńskiej z 2001 zatytułowany Męskość, kobiecość, androgynia, opublikowany na stronie Instytutu Psychologii Zdrowia. Bez kobiecości nie było by męskości i na odwrót, zaintrygowało mnie jednak w połączenie tych cech w jedną całość oraz płynące z tej operacji wnioski. Sandra Lipstiz Bem, twórczyni zweryfikowanych koncepcji płci psychologicznej przyjęła istnienie osób androgynicznych, łączących cechy stereotypowo kobiece i męskie, i odeszła od teorii obecnej do lat 60-tych, że człowiek może być w jednej lub drugiej skrajności kontinuum, albo męski albo kobiecy. Ciekawe wnioski z badań Bem to np. to, że osoby tzw. typowo męskie lub typowo kobiece (czyli stereotypowo męscy mężczyźni i kobiece kobiety) reagują zgodnie ze stereotypem, a podejmując inne, niezgodne z nim działania czują się niezadowolone i zdenerwowane. Mają ograniczony repertuar zachowań, a co ciekawsze wysoki poziom kobiecości u kobiet czy męskości u mężczyzn wiąże się z dużym lękiem, neurotyzmem, niską samooceną i niską społeczną akceptacją.  Z kolei osoby androgyniczne, u których męskość i kobiecość są integralne i komplementarne, wykazują się elastycznością form reagowania i bogatym repertuarem zachowań, ujawniają takie zachowania , które w danej sytuacji są najskuteczniejsze. Są bardziej odporne na stres, mają pozytywny obraz samych siebie, wyższą samoocenę, silniejszą osobowość i są zdrowsi. Pewnie warto zagłębić się w badania Bem, żeby ocenić na ile pokazują głębszy sens, jednak wydaje mi się intrygujące to podejście wskazujące, że osoby, które wybierają taki model zachowań jaki jest najlepszy w danej sytuacji, niezależnie od tego co wypada z racji uwarunkowań społecznych są po prostu szczęśliwsze w życiu.

http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/59-niebieska-linia/432-meskosc-kobiecosc-androgynia.html

„Jak wygląda polski mężczyzna?”

Szukając odpowiedzi na powyższe pytanie, pokusiłam się o przeprowadzenie bardzo uproszczonego metodologicznie badania dla poznania atrybutów Polaka, których być może ja nie dostrzegam, bądź których wagi niedoceniam.

Narzędziem badania była anonimowa ankieta, którą skierowałam do 21 osób, prosząc o odpowiedź na pytania: „jak wygląda polski mężczyzna” oraz aby nie ograniczać ankiety wyłącznie do wskazywania cech zewnętrznych- „jaki jest typowy polak (mężczyzna)”. Respondenci mieli dowolność formy odpowiedzi: hasła odpowiadające pierwszym skojarzeniom, ilustracje, dłuższe wypowiedzi.  Grupa ankietowanych składała się z 9 kobiet i 12 mężczyzn, wszyscy respondenci w przedziale wiekowym 30-50 lat, mieszkający w miastach, z wyższym wykształceniem, czynni zawodowo.

Poniżej przedstawiam wyniki, z zachowaniem oryginalnej pisowni.

1.      Szarmancki, opiekuńczy, skromny

2.      Dobry, ciepły, pasjonat, dbający o ciało, esteta

3.      Silny, patriota, ojciec, katolik, tradycja, konserwatywny

4.      Buc, popieliniarz, „mocny w gębie”, niedomyty, słabej wiary, kobieciarz

5.      Nie dba o siebie, lubi piwo i oglądanie meczów piłkarskich, uważa, że jest ważniejszy
od kobiet i więcej mu się należy

6.      Mąż, ojciec, opiekun, organizator życia towarzyskiego, gospodarz, „złota rączka”

7.      Pracowity, lubiący pić alkohol, „złota rączka”, gościnny

8.      Katolik, zapuszczony, pyskaty, pewny siebie

9.      Szarmancki, rodzinny, chociaż w pogoni za pieniędzmi tego czasu dla rodziny ma coraz mniej, tym niemniej rodzina jest dla niego ważna; ciekawy świata, fajny Polak lubi podróżować

10.  Szarmancki, lubiący całować kobiety po rękach, co niekoniecznie jest właściwe; uważa że kobieta jest nadal pomocą domową i opiekunką do dziecka

11.  Szarmancki, konserwatywny, zarozumiały, wojownik, plotkarz, posiadający „receptę” na wszystko

12.  Katolik, homofob, gościnny, zadziorny, patriota, wulgarny

13.  Indywidualista, kombinator, romantyk, gościnny, niemogący się doczekać sukcesu
w sportach narodowych, chętnie tańczy w parze, rosół i schabowy z kapustą

14.  Kulturalny, pracowity, lubiący alkohol, pomocny, pomysłowy, odpowiedzialny

15.  Polak- ginie nie umiera

16.  Spokojny, uczynny, pracowity, wrażliwy, wierzący, wesoły

17.  Piwo, skarpety i sandały, brudne paznokcie

18.  Dumny, trochę zarozumiały, wie lepiej niż kobieta; „zawsze” ma rację; lubiący TV- niekoniecznie ambitny kanał; piwo z kolegami, „zdrada to nic takiego, oby się nie wydało”

19.  Katolik, pracowity, lubi wypić, politykuje, zakompleksiony

20.  Odpowiedzialny za rodzinę, zabawny- z poczuciem humoru; inteligentny, oczytany, ciekawy życia; wysportowany: bieganie, narty, pływanie 

21.  Silny i dominujący; w ostatnim czasie nastąpiła zmiana portretu mężczyzny z takiego który jest odpowiedzialny i zmierza w kierunku opieki nad rodziną (dom, dziecko, syn) na osobę z niskim poczuciem wartości, dążeniem do zaspokojenia własnego ego, mało zaradny i upinający się na kobiecie jak bluszcz. Często nie posiada własnych zainteresowań, jest mało chętny do dalszego rozwoju osobistego.

Co zdeterminowało takie odpowiedzi? Na pewno wiek i stopień dojrzałości emocjonalnej, wychowanie, religia, tradycje rodzinne, wpływ społeczeństwa i kultury oraz wreszcie doświadczenie życiowe każdego z badanych. Zaryzykuję stwierdzenie, że odpowiedzi pozwalają wysnuć raczej profil psychologiczny respondenta niż stypizować cechy „Polaka”.

Ilu mężczyzn- tyle odpowiedzi. Ile kobiet- tyle odpowiedzi. 

Marta Krasuska

o męskości i mężczyznach

Czym jest męskość? Kim jest ten prawdziwy mężczyzna? Co jest męskie? 

Pisząc o polskich mężczyznach i polskiej męskości postanowiłam odnieść się do dwóch kwestii: języka oraz wizerunku. Wpis krąży wokół stereotypów, którymi przesiąknięte są media, życie społeczne, codzienność.  

Język.

 Jak w języku objawia się mężczyzna? W jakich kontekstach występuje? Z czym jest zestawiany?  Język polski jest przesiąknięty powiedzeniami, przysłowiami, zwrotami odnoszącymi się do świata mężczyzn i męskości, które niosą za sobą odpowiedni ładunek emocjonalny, skojarzenia, konkretne treści. Jestem przerażona seksizmem językowym w tym całym definiowaniu męskości oraz tego co jest a co nie męskie i odpowiednie dla mężczyzn. Poniżej kilka przykładów:

Męska rozmowa vs. babskie gadanie

Męska rozmowa to rozmowa pomiędzy mężczyznami (np. ojca z synem o seksie), zapewne poważna, prawdziwa, o sprawach wielkiej wagi, istotnych, może o honorze i wojnie, kto wie  

A tak widzi ją nonsensopedia - http://nonsensopedia.wikia.com/wiki/M%C4%99ska_rozmowa  (pierwszy raz spotkałam się z tą witryną), zaciekawiła (?) już sama definicja: „Męska rozmowa – termin używany przez zakompleksionych mężczyzn, którzy w celu poprawienia swojej samooceny zapraszają drugiego mężczyznę płci żeńskiej na „męską rozmowę””.

Pozostawiam bez komentarza. Polecam (choć to nieodpowiednie słowo, z racji tego co wstawiam) zobaczyć jak na stronie ukazana kobieta http://nonsensopedia.wikia.com/wiki/Kobieta

Pojęcie „męskiej rozmowy” sugeruje, ze istnieją tematy, sprawy przeznaczone tylko dla mężczyzny. Niesie skojarzenia, ze chodzi o sprawy poważne, konkretne.

A jak coś powie kobieta to takie babskie gadanie, niewarte wysłuchania ani zapamiętania, o sprawach nieważnych, bądź o ważnych, ale komentarz babski nieistotny.

Porozmawiać jak mężczyzna z mężczyzną.

Odnosi się poniekąd do męskiej rozmowy, o której powyżej.  

Męska decyzja.

Czyli (za słownikiem) szybka, zdecydowana, stanowcza.

Wiemy, że to decyzja ważna, zdecydowana. Brzmi poważnie. Prawdziwy facet podejmuje męskie decyzje. A co zabawne, także kobiety często posługują się zwrotem, że podjęły męską decyzję. Czemu kobiety nie podejmują decyzji kobiecych?

Postąpić po męsku.

Czyli jak? Podjąć męską decyzję.

Poza powyższymi przykładami o prawdziwych mężczyznach w języku polskim: męskie sprawy, męski honor, mężczyzna/chłop musi się wyszumieć, chłopaki nie płaczą, etc.

I co z tego wynika? Prawdziwy mężczyzna jest konkretny, zajmuje się poważnymi, podejmuje konkretne, stanowcze i szybkie decyzje, może o tym, by się za młodu wyszumieć, a w trakcie ich podejmowania na pewno nie płacze.   

Wizerunek.

Czy polski prawdziwy mężczyzna musi być biały? Czy dopuszczalne jest by był innej rasy? Wydaje się, że musi być heteroseksualny, choćby w warstwie językowej (znów do niej powracając) to widać, gdy przeciwstawia się bądź zestawia mężczyznę z kobietą, żoną, babą, niewiastą, etc. Czy jest tu miejsce dla nieheteroseksualnych?

Przeprowadzając mini eksperyment (inspirując się kampanią ONZ Kobiety: http://codziennikfeministyczny.pl/kampania-wykorzystujaca-prawdziwe-wyniki-autouzupelniania-google-ukazuje-skale-zjawiska-seksizmu/), wprowadzałam do wyszukiwarki Google zwroty dot. mężczyzny i męskości. Poniżej wklejam dwa przykładowe. Co do wyglądu, wynika, że prawdziwy facet zaczyna się od 1 m 80 cm, zatem musi być wysoki. Niski wzrost odbiera męskość? Wzrost dodaje wiarygodności, jest męski? Co do wyglądu wynika, że prawdziwy facet nie nosi rurek. Obcisłe jest niemęskie? A może kobiece? A może gejowskie?  

  

Jak wygląda? Wiemy, że raczej biały, wysoki i ma luźne spodnie (bo spódnica w ogóle poza dyskusją?). Co jeszcze? Zarost? Włosy – jakie? Długie (Czy to zbyt niemęskie)? Rudy? Łysy? 

W każdym razie może być brzydki „Mężczyzna musi być trochę ładniejszy od diabła, a panna tylko trochę brzydsza od anioła”, i „facet nie ma być ładny, ma być zaradny” (?)

A na koniec stereotypowych wywodów:

Prawdziwy mężczyzna musi:

- zbudować dom

- zasadzić drzewo

- spłodzić syna (kontynuować męski ród, w końcu mówi się „z dziada pradziada” a nie "z babki prababki" (a można neutralnie "z pokolenia na pokolenie"), a jeśli jest córka to co? Półojciec? Nie-ojciec? Nie-mężczyna?) 

 

W opracowaniu korzystałam i inspirowałam się treścią książek:

 M. Karwatowska, J. Szpyra-Kozłowska, Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010

J. Katz, Paradoks macho. Dlaczego niektórzy mężczyźni nienawidzą kobiet i co wszyscy mężczyźni mogą z tym zrobić, Wydawnictwo Czarna Owca, Fundacja Feminoteka, Warszawa 2012

 oraz artykułów:

http://codziennikfeministyczny.pl/natascha-mcelhone-czas-znalezc-aplikacje-rownosci-plci/

http://codziennikfeministyczny.pl/porozmawiaj-ze-swoim-synem-o-jego-ciele/